Słownika poprawnej polszczyzny
-
nazwiska typu Tołstaja, Puszkina1.02.20111.02.2011Dzień dobry,
moje pytanie dotyczy odmiany nazwisk pochodzenia rosyjskiego, zakończonych na -aja, np. Tołstaja. Jak wyglądają ich formy w poszczególnych przypadkach?
Pozdrawiam,
Zuzanna Orzechowska -
Od kiedy szłem zamiast szedłem?29.11.201829.11.2018Czy da się ustalić od kiedy w Polsce mówiło się poszłem, przyszłem, jaka jest pokrótce historia użycia, oraz ewentualnie kiedy jednoznacznie oznaczono to jako błędne?
-
odwrotny do czy odwrotny od?30.09.201230.09.2012W Uniwersalnym słowniku języka polskiego PWN w haśle odwrotny jest przykład (jedyny z przyimkiem): „Skutek odwrotny od zamierzonego”. Za to w Słowniku poprawnej polszczyzny PWN można przeczytać: „O. do czegoś (nie: od czegoś) a. niż coś: Skutek odwrotny do zamierzonego a. niż zamierzony (nie: od zamierzonego)”. Czy pierwsze zdanie mimo wszystko można uznać za poprawne?
-
pełł, pielił czy plewił?14.01.200314.01.2003W Innym słowniku przy czasowniku pleć jest nawiązanie do formy potocznej pielić, a pod plewić odniesienie do pleć. Która z tych form jest poprawna? Jak odmieniać te(n) czasownik(i) w czasie przeszłym? Czy forma plewić ma czas przeszły?
-
podobnież brak czegoś12.05.200812.05.2008Czy słowa znowuż i podobnież są poprawne i (nawiązując do określenia brak) można powiedzieć: „objawów patologicznych brak’’ – co często pojawia się w lekarskich epikryzach? Dla mnie brak oznacza, że coś powinno być, a nie ma – np. brak kończyny, brak logiki, brak dobrego wychowania. Czy tak? Jednak ostatnio przekonywano mnie, że nie mam racji. Jeśli tak, to gdzie jest racja lub reguła?
Dzięki za wyjaśnienia B. Sz-M. -
PS29.08.200229.08.2002Szanowna Redakcjo,
Za każdym razem, jak piszę list, zastanawiam się nad poprawnym zapisem skrótu postscriptum. W Słowniku poprawnej polszczyzny PWN występuje jako poprawny jedynie skrót PS, bez kropki. Często jednak natrafiam na skróty wypisane poniżej. Moje pytanie brzmi: które z podanych zapisów są poprawne (weszły do powszechnego użycia) i które są najczęściej spotykane. Z góry dziękuję za odpowiedź.
1. PS.
2. P.S.
3. PS:
4. PS
-
siedmioro czy siedem?20.04.200720.04.2007Witam serdecznie!
Mam pytanie dotyczące zastosowania liczebników zbiorowych. Słownik poprawnej polszczyzny mówi, że łączą się one m.in. z rzeczownikami w rodzaju nijakim zakończonymi na -ę, oznaczającym istoty młode. Chciałbym się upewnić, czy zastąpienie ich w takiej sytuacji liczebnikami zwykłymi jest dozwolone. Innymi słowy, czy zamiast siedmioro koźląt wolno napisać siedem koźląt?
Z góry dziękuję i pozdrawiam,
L.K. -
skrzat6.09.20026.09.2002Szanowny Panie Profesorze,
Chciałabym prosić o rozwiązanie problemu deklinacji wyrazu skrzaty w bierniku liczby mnogiej. Słownik Języka Polskiego PWN z 1985 r. pod red. prof. dr. M. Szymczaka podaje w bierniku jako poprawną formę skrzatów, podobnie jak Komputerowy słownik Multimedialny, natomiast Inny Słownik Języka Polskiego PWN z 2000 r. pod red. M. Bańko podaje formę skrzaty w bierniku liczby mnogiej. Która forma i dlaczego jest poprawna?
Z góry dziękuję za pomoc.
Danuta Podgórska -
słać i ścielić14.06.201214.06.2012W Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN czasowniki ścielić i pościelić przypisano do tej samej grupy koniugacyjnej – VIa. Dlaczego więc formę 3. os. lp. ścieli uznaje się za niepoprawną (popr. ściele), a pościeli za poprawną? Z czego wynika ta rozbieżność? Czy końcówki w przywołanych formach nie powinny być jednakowe?
-
taki jak czy taki, jak?25.05.201025.05.2010Proszę o rozstrzygnięcie właściwej pisowni konstrukcji taki…(,) jak. Zgodnie z Wielkim słownikiem ortograficznym PWN przecinek się pomija. Jednak w sprzeczności z regułą [381] stoi Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, który preferuje użycie przecinka (np. hasło jak, punkt 4). Co zrobić, gdy dwa słowniki tej rangi, co wymienione, podają sprzeczne informacje?